Dân tộc Xơ Đăng nhánh Tơ Đrá nổi tiếng với nghề rèn sắt thủ công từ bao đời nay. Điều đặc biệt, nguyên liệu để rèn, người Tơ Đrá luyện trực tiếp từ quặng sẵn có trong thiên nhiên. Nhưng, cùng với sự phát triển của khoa học kỹ thuật, ngày nay nghề rèn thủ công của người Tơ Đrá hầu như dần bị quên lãng. Ông A Gul là một trong số ít người biết nghề rèn truyền thống của người Tơ Đrá và là người thợ rèn cuối cùng ở làng Kon Mong Tu…
Ngôi trường ấy không chỉ rợp cây xanh, bóng mát mà còn có không gian nhà rông, lễ hội. Ở đó vừa văng vẳng tiếng giảng bài, học chữ vừa rộn ràng tiếng cồng chiêng, múa xoang; vang tiếng cười giòn tan ngây thơ của các em khi chơi các trò dân gian: ô ăn quan, bịt mắt bắt dê…
Trong các lễ hội lớn của đồng bào DTTS Kon Tum luôn có bóng dáng cây nêu (còn gọi là cột cúng). Cây nêu vừa là hình tượng nghệ thuật kiến trúc, vừa là biểu tượng tâm linh gắn kết đất trời trong các nghi lễ truyền thống của người dân tộc thiểu số nơi đây.
Mỗi lần có bạn từ phương xa đến, tôi cứ lo ngay ngáy, bởi ngoài việc chọn địa điểm để bạn tham quan thì việc đưa bạn mình đi thưởng thức món ẩm thực độc đáo nào riêng có ở Kon Tum cũng là cần phải cân nhắc lựa chọn. Trong hàng loạt đặc sản của Kon Tum được đưa ra giới thiệu, “ẩm thực ống lồ ô” là món ăn được những người bạn thành phố thích nhất, vì họ vừa có thể trải nghiệm vừa thưởng thức được các món ăn dân dã...
Không cầu kì trong cách chế biến, những món ăn của đồng bào dân tộc thiểu số ở Kon Tum giữ được vị ngon ngọt nguyên chất, mang đậm phong vị núi rừng. Nhất là với món muối từ quả sao và tiêu rừng, chỉ cần thưởng thức một lần, hương vị đậm đà sẽ còn được lưu mãi, khó quên.
Những chiếc ghè quý, bộ cồng chiêng cổ vốn được đồng bào Xê Đăng ở làng Tu Hoong (xã Mường Hoong, huyện Đăk Glei) xem như những báu vật, bởi chúng không chỉ hiện thân cho sự giàu có mà còn có một vị trí quan trọng trong đời sống văn hoá tâm linh. Nhưng những món đồ quý giá ấy giờ ngày càng hiếm, trong làng, chỉ có già làng A Toả bao năm nay vẫn miệt mài gìn giữ, bảo quản để phục vụ cho các hoạt động văn hoá của dân làng.
Chiếc gùi là sự sáng tạo trong quá trình lao động của đồng bào DTTS, nó là vật dụng gắn liền với cuộc sống thường ngày của mỗi người, mỗi gia đình. Ở vùng núi cao Ngọc Linh (huyện Đăk Glei), chiếc gùi dường như có vai trò đặc biệt quan trọng và được xem là vật “bất ly thân” của mỗi nhà, mỗi người dân nơi đây.
Gần 60 năm gắn bó với Kon Klor (phường Thắng Lợi, thành phố Kon Tum) - ngôi làng nhỏ bên dòng Đăk Bla nước mùa dâng mùa cạn, nghệ nhân Y Hanh đã để lại dấu ấn làm sống lại nghề dệt thổ cẩm truyền thống và góp phần giữ gìn nét đẹp văn hóa dân gian đậm đà bản sắc của người Ba Na trong đời sống cộng đồng.
Tu Mơ Rông được biết đến không chỉ là vùng căn cứ cách mạng, mà còn là vùng đất nổi tiếng với nhiều loại cây dược liệu quý hiếm. Đây cũng là điều kiện thuận lợi để Tu Mơ Rông phát triển…
Nhiều năm qua, nghệ nhân Y Tor (63 tuổi) miệt mài với việc truyền dạy các điệu múa xoang truyền thống cho phụ nữ và trẻ em trong làng Kon Gu 1, xã Ngọc Wang (huyện Đăk Hà). Nghệ nhân Y Tor xem đây là cách để bà góp phần giữ gìn bản sắc văn hóa và làm phong phú thêm đời sống tinh thần cho bà con dân tộc Xơ Đăng của làng mình.
Đó là câu chuyện của người dân Xơ Đăng ở 7 thôn, làng trên địa bàn xã Đăk Tờ Kan, huyện Tu Mơ Rông. Dù xi măng, mái tôn được chở đến tận nơi nhưng quyết tâm giữ lại hồn làng, bà con đồng tâm, đồng sức, chấp nhận trèo đèo, lội suối, đi tận rừng sâu kiếm tranh, tre về làm nhà rông truyền thống.
Sông Đăk Bla là con sông chính chảy qua thành phố Kon Tum, hàng ngày chứng kiến sự thay đổi của thành phố này. Dù nguồn ngân sách có hạn, nhưng với nỗ lực, tỉnh ta đã xây dựng những cây cầu bắc qua sông Đăk Bla làm giảm thiểu ách tắc và góp phần cho thành phố Kon Tum có bước phát triển kinh tế - xã hội sôi động. Trong đó, cầu treo Kon Klor là một điểm nhấn đẹp cho thành phố.
Mỗi năm, vào mùa lễ hội, khi cái lạnh se se của gió xuân tràn về, làm các cánh rừng cứ xanh biếc lên, cũng là khi những ngôi làng Giẻ Triêng dìu dặt tiếng Đinh Tút, khi réo rắt, khi thủ thỉ như lời tâm tình. Phải chăng vì vậy mà Đinh Tút còn được biết đến như là âm thanh của núi rừng đón xuân về...!
Nhạc sĩ A Đuh hiện đã nghỉ hưu. Trong cuộc đời sáng tác của mình, anh để lại dấu ấn bằng những ca khúc như: Hãy đợi anh, Hát gọi đêm trăng, Mưa nắng gió quê em, Mùa xuân về… Trong số đó, anh thích nhất bài Đàn Ting gling phổ thơ của nhà thơ Tạ Văn Sỹ. Ca khúc này được Đoàn Nghệ thuật Dân tộc Kon Tum dàn dựng, tham gia và giành Huy chương Vàng tại Hội diễn Ca múa nhạc chuyên nghiệp toàn quốc 2012.
Trong dịp đến thăm làng Kép Ram (xã Hòa Bình, thành phố Kon Tum), chúng tôi được thưởng thức món gỏi lá mì đặc trưng của người Gia Rai tại đây. Món ăn dân dã, đậm hương vị núi rừng làm chúng tôi nhớ mãi.