“Vắc xin” mang tên “tự giác”
“Sự tự giác của mỗi người là biện pháp quan trọng nhất trong phòng, chống Covid-19” không phải là câu khẩu hiệu, càng không phải là để “nói cho vui”. Mà cần phải trở thành hành động thực tế của mỗi người và cả cộng đồng, trở thành một loại “vắc xin” hiệu quả nhất trong phòng, chống Covid-19.
Cận kề kỳ nghỉ lễ mừng Ngày Chiến thắng 30/4- ngày có ý nghĩa lịch sử trọng đại đối với dân tộc Việt Nam, và Quốc tế Lao động 1/5, nước ta chính thức ghi nhận đợt dịch mới từ một trường hợp nhập cảnh, sau hơn 1 tháng không ghi nhận các ca nhiễm cộng đồng.
Dù quyết định chọn ở nhà, không đi chơi trong những ngày nghỉ lễ kéo dài, nhưng thú thật, tôi vẫn thấy ám ảnh khi trên các phương tiện thông tin đại chúng hay mạng xã hội tràn ngập hình ảnh các địa điểm du lịch, các bãi biển đông kín khách.
Qua hình ảnh cho thấy, đa phần du khách không đeo khẩu trang; không giữ khoảng cách; tụ tập đông người… Nghĩa là không tuân thủ theo hướng dẫn “5k” của Bộ Y tế.
Có rất nhiều lý do để những người không đeo khẩu trang khi ra khỏi nhà và tại nơi công cộng. Và cũng có những lời phàn nàn về việc bị phạt tiền triệu chỉ vì lỡ… quên không đeo khẩu trang. Nhưng cần nhớ rằng, chỉ một người lơ là, cả xã hội sẽ phải vất vả- như lời Thủ tướng Phạm Minh Chính đã nói.
Lợi ích của việc mang khẩu trang là không thể phủ nhận. Một người mang khẩu trang, không chỉ để bảo vệ bản thân mình, mà còn một tác dụng quan trọng đối với sức khoẻ cộng đồng là bảo vệ người khác khỏi hít phải các giọt hô hấp của chính mình.
Điều này đồng nghĩa với việc, mang khẩu trang giúp kiểm soát mối nguy hại tại nguồn, mang lại lợi ích cho cá nhân một thì mang lại lợi ích mười cho xã hội. Không chỉ vậy, đây còn là hành vi, là biểu tượng của một cộng đồng, một đất nước đoàn kết và có ý thức kỷ luật, biết tôn trọng quy tắc phòng dịch.
|
Trong những ngày gần đây, nhiều địa phương đã mạnh tay xử lý các trường hợp không đeo khẩu trang tại nơi công cộng. Ở Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, ngay trong những ngày nghỉ lễ 30/4, 1/5, lực lượng chức năng “thẳng tay” phạt người không đeo khẩu trang. “Người hàng xóm” Gia Lai cũng áp dụng chế tài xử phạt người không đeo khẩu trang ngay trong dịp nghỉ lễ.
Đối với tỉnh ta, ngày 2/5, UBND tỉnh có văn bản yêu cầu các cấp, các ngành tăng cường triển khai nghiêm công tác phòng, chống dịch, trong đó thực hiện bắt buộc đeo khẩu trang khi đi ra ngoài và tại nơi công cộng và giao cho Công an tỉnh chủ trì, phối hợp với UBND các huyện, thành phố và các đơn vị có liên quan tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.
Xử phạt, không ai muốn, nhưng một khi không ít người chưa tự giác đeo khẩu trang khi ra khỏi nhà và tại nơi công cộng, thì tất nhiên Nhà nước còn phải sử dụng đến chế tài.
Trong khi sốt ruột và lo lắng theo dõi các thông tin liên quan đến diễn biến dịch bệnh Covid- 19 mỗi ngày, tôi càng bất an hơn khi thấy hình ảnh dòng người đông đặc ùn ùn đổ về Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh, thành khác sau kỳ nghỉ lễ. Làm sao chúng ta biết ai trong số hàng chục triệu con người đang trở về từ kỳ nghỉ mang mầm bệnh, đang bị lây nhiễm hoặc đang tiếp tục lây nhiễm khi họ chưa xuất hiện triệu chứng?
Lẽ tất nhiên, trước diễn biến phức tạp, khó lường của dịch Covid-19, hàng loạt tỉnh, thành phố đã dựng các chốt kiểm soát dịch bệnh. Tại đây, mọi người đều phải khai báo y tế. Hàng chục triệu bản khai y tế đã và đang được thực hiện.
Tôi tự đặt câu hỏi rằng, liệu trong hàng chục triệu tờ khai y tế ấy, có bao nhiêu tờ đã khai báo trung thực, hay đúng hơn, có bao nhiêu người khai báo trung thực, điền đúng các thông tin về nhân thân như yêu cầu, cũng như lịch trình, bao gồm nơi đi, nơi đến, nơi ghé qua…? Và có bao nhiêu người, khi viết tờ khai, không giấu bớt đi các “chi tiết bất lợi” vì suy nghĩ “né cách ly”?
Ở Kon Tum, lực lượng Cảnh sát giao thông trực tại các cửa ngõ ra vào tỉnh cũng ghi nhận lượng người, phương tiện vào tỉnh tăng cao. Trong khi đó, các chốt chặn kiểm dịch chưa được khởi động, ai lường trước điều gì có thể xảy ra. Chỉ cần một trong số ấy có virus, nỗ lực ngăn chặn dịch bệnh xâm nhập vào tỉnh thời gian qua sẽ bằng không; biết bao nhiêu con người lại phải lao vào trận đánh mới.
Rõ ràng trong tình hình hiện nay, việc khai báo y tế có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, đòi hỏi tinh thần tự giác, tự nguyện và trung thực trong mỗi con người.
Tuy nhiên, không phải ai cũng nghĩ như vậy. Không phải ai cũng tự giác khai báo y tế và và trung thực trong khai báo y tế.
|
Trong đợt dịch tháng 2/2021, bản thân tôi đã chứng kiến nhiều trường hợp không tự giác khai báo, và khai báo không trung thực. Một lần, tôi đi chuyến xe Quy Nhơn-Kon Tum, đến Gia Lai, xe đón thêm khách (lưu ý rằng lúc này, ở Gia Lai đang có bệnh nhân Covid-19 cộng đồng). Khi đến chốt kiểm dịch, cả mấy vị khách lên xe ở Gia Lai chỉ chịu xuống khai báo y tế khi bị yêu cầu, và đều khai “nơi đi” là Quy Nhơn.
Trên mỗi tờ khai không trung thực ấy đều ghi rất rõ, “tôi cam kết thông tin tôi khai báo là sự thật, tôi chịu trách nhiệm với lời khai của mình”.
Mới đây nhất, chiều 3/5, một gia đình trong xóm tôi ở đi du lịch Đà Nẵng về, cũng chỉ chịu đi khai báo y tế khi bị “sức ép” từ… hàng xóm. Sáng 4/5, Bộ Y tế ghi nhận Đà Nẵng có một ca bệnh Covid-19 lây nhiễm cộng đồng.
Mặc dù ngày 3/5, Chủ tịch UBND tỉnh đã có công điện yêu cầu các cấp, các ngành chấn chỉnh, nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống Covid-19, trong đó, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm quy định phòng, chống dịch, bao gồm thực hiện thông điệp 5K và bắt buộc đeo khẩu trang khi ra khỏi nhà và nơi công cộng, nhưng sáng 4/5, trên đường phố vẫn không thiếu người không đeo khẩu trang; hay ở quán cà phê, vẫn nhiều nhóm người vẫn tụ tập, nói cười rôm rả.
Đến thời điểm này, chúng ta vẫn kiểm soát được tình hình. Mục tiêu cao nhất là bảo đảm an toàn tính mạng, sức khỏe cho người dân, cho cộng đồng, vì lợi ích quốc gia, dân tộc và thực hiện mục tiêu kép: vừa phòng chống dịch có hiệu quả, vừa phát triển kinh tế-xã hội, hoàn thành mục tiêu, nhiệm vụ mà Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVI đề ra.
Cùng với chiến lược vắc xin đang được tích cực triển khai với quyết tâm cao nhất, chúng ta cần gác lại những thói quen bình thường trong điều kiện cũ nhưng không còn phù hợp trong bối cảnh mới, mà trước hết là hạn chế tụ tập đông người, thực hiện nghiêm túc 5K…
Và muốn vậy, trước hết, mỗi người cần tự trang bị cho mình “liều vắc xin” mang tên “tự giác”.
Hồng Lam